KRİZİN NERESİNDEYİZ?
Rusya ile yaşamakta olduğumuz uçak krizi maalesef halen daha devam ediyor. İşi gücü bıraktık şimdi de bu krizi çözmek için uğraşıyoruz. Katar’a da sırf bu yüzden gidildi. Rusya’ya karşı yeni alternatif gaz bulma peşindeyiz. Putin’e uçağını düşürerek haddini bildiremedik ama şimdi gazı Katar’dan alarak bildireceğiz. Domatesleri ise kime satacağımızı daha henüz belirleyemedik. Rus turistlerden boşalacak turizm alanını da kimlerle dolduracağımız henüz kesinleşmedi. Kim bilir belki de danışman kadrolar bu konulara kafa yoruyorlardır. Ben de şimdiden buradan olumsuz hava yaratarak morallerini bozmayayım diyorum ama ülkenin geldiği içler acısı duruma üzülmemek elde değil ki.
Evet, Rusya ile yaşamakta olduğumuz kriz devam ediyor dedik. Geçen gün iyimser bir hava esmişti. Rus Dışişleri Bakanı bizim dışişleri Bakanı ile görüşmek için, arada herhangi bir engel olmadığı yönünde görüş bildirmişti. Nihayetinde görüştüler. Çavuşoğlu ‘’ Özür dilemedik, başsağlığı diledik’’ diye açıklama yaptı. Yani anlayacağınız Çavuşoğlu postu deldirmemiş. Kim bilir belki de Erdoğan Çavuşoğlu’na ne diyeceğini önceden sıkı sıkıya tembih etmiştir. Erdoğan’a rağmen elbette Rusya’dan özür dileyemezler. Ne Davutoğlu özür dileyebilir, ne de kabinenin diğer bakanları. Erdoğan’ın talimatı olmadan hiç biri özür dileyemez. Şimdilik özür dilemeyiz diyorlar ama bir bakarsınız yarından sonra çaktırmadan özür dileyiverirler. Hatırlarsanız İsrail’e ‘Van münit’’ dedikten sonra alttan sessizce özür dileyivermişlerdi. Rusya’dan da aynı taktikle özür dileyebilirler. Ancak böyle bir özürden yakın bir zamanda haberimiz olmaz. Çünkü ‘’Özür dilemeyiz’’ derken özür diledikleri ortaya çıkarsa ele güne mahcup olurlar. O yüzden özür dileyeceklerse çaktırmadan kimsenin haberi olmadan özür dilerler. Eğer özür karşısında bütün ilişkilerin normale döneceğini bilseler anında özür dilerler. Çünkü fıtratlarında bu vardır.
Rus Dışişleri Bakanı Lavrov ise Çavuşoğlu ile yaptığı görüşme konusunda ‘’Çavuşoğlu’ndan yeni bir şey duymadık’’ demiş. Belli ki Rusya uçak düşürme konusunda bizimkilerden yeni açıklamalar bekliyordu. Yani özür bekliyorlardı. Peki, ilişkilerin çıkmaza girdiği bu süreçte özür dilemenin kime ne zararı olabilir? Göstermelik de olsa yapılacak bir özür ilişkileri yumuşatmaz mı? Meseleyi bir de bu açıdan değerlendirmek gerekir. Çünkü süreç uzadığı müddetçe ilişkiler daha da çıkmaza girer. Var olan diyalog kapıları da kapanır. Sonuçta olan Rusya’ya yaş sebze ihraç eden firmalara olur. Olan üreticilere olur. Turizm sektörüne olur.
Rusya ile yaşadığımız krizi bir de farklı yönden ele alayım. Bugüne kadar ülkemiz hem Rusya hem de ABD ile ilişkileri olan bir ülkeydi. Erdoğan’da bu yüzden hem Obama ile hem de Putin ile görüşebiliyordu. Dolayısıyla bu iki süper güç ile ilişkileri dengede tutmak bölge çıkarlarımız açısından son derece önemlidir. ABD, Sovyet Sosyalistler Birliği’nin dağılmasından bugüne kadar dünyayı tek başına yönetti. Dünya şimdilerde Rusya ile tekrar dengeli hale gelmeye başladı. Eğer bölge üzerinde Rusya’nın etkinliği azalırsa bu durum dünya barışı açısından hiç de iyi bir gelişme olmaz. Bu yüzden Rusya ile olan ilişkilerimizi tekrar gözden geçirmek zorundayız. Rusya büyük bir devlettir. Yarından sonra bu bölgede ABD’yi göremeyebiliriz ama Rusya her daim bizim komşumuz.
Rusya Çin, Hindistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan güvenlik, ekonomik ve kültürel işbirliği adı altında Şangay İşbirliği Ülkelerini oluşturmuş durumdalar. Almanya ile Fransa gibi Avrupa Birliği Ülkeleri bile bu durumu yakından izledikleri için Rusya’ya yakınlaşmaya başladılar. Avrupa Ülkeleri Rusya ile yaklaşmaya başladıkları bir dönemde biz uzaklaşırsak kendi ayağımıza kurşun sıkmış oluruz. Sırf ABD’ye jandarmalık yapalım derken elimizdeki kozları da kaybetmiş oluruz. Rusya şu an Güney Akım Projesini durdurdu. Yaş sebze alımını durdurdu. Vatandaşlarına ülkemize gitmemeleri konusunda uyardı. Yarından sonra doğal gaz da sorun yaşamaya başlayabiliriz. İşte bu yüzden kabadayılığı bir an önce bırakıp, aklı selim davranmalıyız diyorum. Yoksa yarın çok geç olacak. Ne demiş atalarımız? ‘’Anlayana sivri sinek saz, anlamayana davul zurna az.’’05.12.2015
