EKONOMİ Mİ, SAVAŞ MI?
Piyasalar yine tepetaklak. Döviz kurları aldı başını gidiyor. Borsa düşüyor. Başbakan’ın gözü ise maalesef Suriye’den başka hiçbir şeyi görmüyor. Varsa yoksa Suriye. Suriye ile yatıp Suriye ile kalkıyor. Bir ülkenin Başbakan’ı ancak bu kadar savaş heveslisi olabilir. Papa bile G – 20 zirvesine göndermiş olduğu mektupta barışı diyalog süreci ile aramalarını önerdi, ancak dinleyen yok. Papa, sorunun barışçıl adımlar ile çözülmesini tavsiye ederken Müslüman toplulukları ateşe benzinle gidiyorlar. Dünya barışına çok katkıda bulunuyorlar ya o yüzden olsa gerek. Kendilerini dünyanın en ileri zekâlı insanları olarak görüyorlar ya o yüzden. Kendilerine göre Müslüman olduklarını söyleyen bu insanlar aslında dönüp arkalarına doğru bir bakabilseler gerçekleri görecekler ama nerede onlarda o bakış? Gözleri Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ı görüyor da yaptıkları savaş çığırtkanlığından dolayı ölen onlarca insanı görmüyorlar. El Kaide militanlarının Suriye halkına ve askerlerine uyguladıkları vahşeti görmüyorlar. Suriye’den seken kurşunların vatandaşlarımızın ölümüne sebep olduklarını görmüyorlar. El Kaide ve ona bağlı teröristlerin Hatay Reyhanlı’da patlattıkları bombadan dolayı şehit olan vatandaşlarımızı görmüyorlar, ancak vatandaş olarak belledikleri Müslüman Kardeşlerin iktidardan indirilmesini gayet iyi görüyorlar. Onlar adına gözyaşı dökmekten de geri kalmıyorlar. Onlar adına döktükleri gözyaşının binde birini kendi vatandaşlarına dökebilseler yüreğim yanmayacak ama kime ne anlatacaksınız? Böyle gelmişler böyle gidecekler.
Ekonomi ise Suriye politikasına koşut gidiyor. Suriye’ye olası bir hava, kara ve deniz saldırısı maalesef piyasaları olumsuz yönde etkiliyor. Yabancı yatırımcı güven ortamının olmadığı bir yerde fazla kalır mı? Hiç sanmıyorum. İşte şimdi bu dönemi yaşıyoruz. Yabancı yatırımcılar borsadan çıkıp dövize yöneliyorlar. Yerli yatırımcılar da elbette bu duruma seyirci kalmıyorlar. Onlar da durumun farkındalar. Onlarda dövize yükleniyorlar. Dışarıdan sıcak para girişi de olmayınca elbette piyasalar allak bullak oluyor. Merkez Bankası her ne kadar döviz satışı yaparsa yapsın nafile. Bu ateş kısa aralıklarla yapılan müdahalelerle sönmez. Bu durum sıkışan piyasaların çözümüne benzemez. Eğer siz ekonominizi serbest piyasa koşullarına emanet etmişseniz muhakkak sıcak para girişini sağlamalısınız. Bugüne kadar da yapılan budur. Bu süreçte yapılacak olan da budur. Ancak bir konuya açıklık getirmek gerekiyor. Ya piyasaları düzlüğe çıkarabilmek için güven ortamı yaratarak sıcak para girişi sağlayacaksınız ya da başlatılmış olan savaş çığırtkanlığını körükleyerek yabancı yatırımcıları korkutup kaçıracaksınız. İkisinden biri. İkisi de bir arada maalesef olmuyor. Çünkü bu neskafe değil. Ekonominin kurmayları Başbakan’ı uyarıyorlar mıdır bilemem ama böyle giderse piyasaların ateşi daha da yükseleceğe benziyor.
Kendilerini Müslüman olarak kabul eden İslam ülkeleri de yangına körükle gitmekten de hiç çekinmiyorlar. Yani illaki birbirlerini boğazlayacaklar. Başka türlü de canları rahat etmiyor çünkü. Basına yansıyan haberlere göre körfez ülkeleri, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’ye bir teklifte bulunmuşlar. Söz konusu teklife göre ‘’ABD Suriye sorununu tek başına çözmesi halinde tüm masrafları üstleneceklermiş. Anlaşılan ABD’nin ekonomik yünden zor günler geçirdiğini değerlendirmek istemişler. John Kerry, yaptığı açıklamada bu durumu değerlendirebileceklerini söylüyor. Ancak burada kararları John Kerry değil Obama verecektir. Obama ise Suriye’ye yapılacak olan olası bir saldırı için askerlerini kullanmak istemiyor. Yani Vietnam’da, Afganistan’da ve Irak’ta olduğu gibi ABD askerlerini yok yere çöl bataklıklarına teslim etmek istemiyor. ABD askerlerinin burunlarının dahi kanamasını istemiyor. Bölgeye bu bakış açısı ile bakan Obama, Suriye’yi tek başına halletme ihalesini almaz. Yapsa yapsa savaşan terörist gruplara daha fazla silah yardımı yapabilir. Uzaktan birkaç füze denemesi yapabilir. Gerisi İsrail ile bizim beslediğimiz teröristlere kalmış.
Suriye’de ABD’nin asıl amacı Beşşar Esad’ı şimdilik iktidardan indirmek değil. Bunun için zaten koşullar henüz oluşmamış durumda. ABD’ye göre Özgür Suriye Ordusu inisiyatifi ele alamadığı müddetçe Beşşar Esad iktidarını devirmek anlamsız görünüyor. ABD’ye göre siyasi iktidarın desteklediği ve El Kaide’nin Suriye kolu olan El Nusra cephesine güvenmek de mümkün değil. ABD zaten Suriye’ye silah gönderme tedirginliğini de El Nusra cephesi yüzünden yaşamaktadır. Özgür Suriye Teröristlerine de bu yüzden yeterli desteği verememektedir ABD, bu terörist grupların zayıflamasından sonra ancak Beşşar Esad’ı devirme planlarına yapabilir. Şimdilik böyle kapsamlı bir maceraya atılmak ta erken olsa gerek.09.09.2013
SAİT BALCI
